Tijdens de mobilisatie van 1870 en onder meer als gevolg van de Frans-Duitse oorlog in die periode, was gebleken welke belangrijke strategische betekenis spoorwegen konden hebben bij gevechtshandelingen. Als gevolg hiervan werd het Bataljon Mineurs en Sappeurs (later Genietroepen genoemd) voorbereid om allerlei taken i.v.m. aanleg en exploitatie van spoorlijnen te kunnen vervullen. Uiteindelijk kreeg een veel kleiner onderdeel van de Genie deze taken toegewezen: de Compagnie Spoorwegtroepen. De mannen hiervan moesten in tijd van nood (bij stakingen en vooral tijdens een oorlog) spoorlijnen kunnen aanleggen, deze onderhouden en ook treinen (toen uitsluitend stoomlocotieven) kunnen doen rijden.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
Daartoe had de Spoorwegcompagnie vanaf 1887 jaarlijks een trainingskamp bij het schietterrein De Vuursche in de Biltsche Duinen bij Bosch en Duin. Hier werden de militairen opgeleid in de verschillende takken van spoorwegarbeid. Er vonden allerlei soorten werkzaamheden plaats zoals het aanleggen van stukjes smalspoor. Sinds 1896 werd daar ook geoefend met de eerste stoomlocomotief. Deze had vier jaar eerder dienst gedaan bij schietproeven in de buurt van Schoorl, en werd daarom ’Schoorl’ gedoopt.
Gerard Hendrik Johan Rooda werd op 30 juni 1891 geboren in Schoonhoven als zoon van sergeant Gerard Wilhelm Rooda (32 jaar) en Anna Maria Elisabeth Burg.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
De eerste jaren leidde Gerard junior een zwerverig bestaan. Hij verhuisde in 1909 van Uitgeest naar Amsterdam en stond in 1910 bij de militie ingeschreven als telegrafist. Vanaf maart 1913 bracht hij wegens oplichting bijna een jaar door in de strafgevangenissen in Haarlem en Amsterdam. Op 14 februari 1914 werd hij in Amsterdam ‘ontslagen’.
Zuchtend open ik doos na doos op de zolder, dwalend en afdwalend tussen spullen waar eigenlijk niemand meer wat aan heeft. Zelfs ik niet, al heb ik me dat in al die 62 jaar dat ik nu op deze aardkloot rondloop, nooit gerealiseerd. Van alles bewaard, en nu moet minstens de helft de deur uit. Vind ik. Ruimte in huis, ruimte in hoofd.
Dan kom ik een mapje tegen van een zeker vijfentwintig jaar geleden ter ziele gegane fotozaak en zie ik foto’s terug van een wrakkige brandweerwagen die langs de muur van een gebouw staat. Ik herinner me dat ik de foto’s begin jaren zeventig in Soesterberg heb gemaakt; het gebouw bestaat niet meer, maar de plek kan ik nog zo aanwijzen. Maar nu, bijna vijftig jaar later, wil ik toch meer weten.
Mercedes fabriek Speek en Muller Amersfoortsestraat – Richelleweg
Agfa Rapid Soesterberg was wel heel ver van mijn destijds Haagse bed. Mijn geluk was echter dat mijn vader een auto had. Van ‘de zaak’ weliswaar, maar toch. Een blauwe Ford 17M stationcar. Voor zijn werk als montage-inspecteur bij een kranenfirma reed hij het hele land door. En soms mochten mijn broertje en ik mee. Waarbij ik altijd mijn fototoestel meenam en alles wat maar róók naar ‘oude auto’s’ op de gevoelige plaat vastlegde. Want gevoelige platen had je toen nog. In het pre-A28-tijdperk reed de hele wereld over de Amersfoortsestraat.
twee keer slachtoffer van gedwongen huisafbraak aan dezelfde straat
De weg van Soesterberg naar Soest heeft diverse namen gehad: Berghweg, Soesterstraat, Vliegkampstraat en vanaf 1915 Soesterbergschestraat zuid-zijde, totdat in 1923 of 1924 de naam Banningstraat werd ingevoerd. In 1945 opnieuw gewijzigd in Veldmaarschalk Montgomeryweg.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
Alle grond hier, ten westen en zuiden van het café van Evert Wijman op nummer 14 was einde negentiende eeuw van Gerardus Hendricus Tammer. Hij verkocht de grond in 1900 aan winkelier Joh. Mensink. Deze verkocht alles reeds in 1901 door aan timmerman/aannemer Gijsbert Pieter Damen. Hij was waarschijnlijk degene die er vanaf 1913 drie dubbele woningen op bouwde. (afb. 1plattegrond)
1 Kadaster 1946. Rechts boven Café Sport (1192). Ongeveer midden Banningstraat 52. Onderaan in U-vorm het poortgebouw van de Duitsers dat na de oorlog de Bakelietfabriek werd. (via Eva Lassing)
De eerste huisafbraak: Banningstraat 52
Van Marle’s voorgangers op dit adres
Het nummer van dit perceel – vanaf de straat gezien het linker gedeelte van de dubbele woning – was eerst 26 en werd via nummer 52 vlak voor de oorlog 78. In 1913 was het kadastraal sectie E.1051, daarna E.1197.
De bewoners:
1 Cornelis (Kees) Tammer kocht het perceel in 1920 en vestigde hier een bodebedrijf. Hij adverteerde onder meer op 10 februari 1923 met <Vrachtautodienst, verhuizingen, transporten, door geheel Nederland onder garantie.> In augustus 1924 bood hij zijn huis en ‘ruim pakhuis’ te koop aan. Daarna werd hij chauffeur op de bussen van Leguit, die in 1923 de dienst Amersfoort-Utrecht was begonnen.
In het dorp fungeerde al in de negentiende eeuw een soort brandweer. Dit blijkt onder meer uit de notulen van 27 augustus 1878 toen besloten werd als beloning 17,40 gulden uit te betalen aan de leden van de brandweer na een brand bij H. Tammer op 7 augustus. Op diezelfde datum besloten B & W van Soest <de brandweer te Soesterberg te vergrooten met negen personen en daar toe te benoemen navolgenden: Laurens Hendriks, Anthonie van Dort, Hendrik Tammer Czn, Jan van Dijk, GG van den Berg (ook genaamd De Jong), G Stalenhoef, Cornelis Duist, Johannes Tammer Hzn en Hendricus Kaal, allen wonende te Soesterberg. De brandmeesters aldaar jaarlijks te verstrekken de som van zes gulden voor kleine uitgaven b.v. ververschingen bij brand of vergaderingen door hen te houden. (noot 1) De notulen van de Gemeente Soest van 18 maart 1895 vermelden: <Naar aanleiding van een schrijven van den kwartiermeester bij de brandweer te Soesterberg betreffende den brand bij Jan Mollevanger, aldaar wordt het bedrag der belooningen geregeld en vastgesteld tot een totaal bedrag van zes gulden en veertig cent, zegge f 6,40, welke som aan de manschappen der brandweer zal worden uitgekeerd.>
Gijsbert Pieter Damen (1852-1935) was in 1906 brandmeester. Hij was aannemer en woonde op wat toen meestal de Utrechtschestraatweg werd genoemd – tegenwoordig Banningstraat 7 (zie artikel over Meischke). In november 1906 werd het korps kennelijk op een betere leest geschoeid, want vanaf 13 november dat jaar werden diverse nieuwe leden benoemd. Bij uitrukkingen werd van een handkar of paard-en-wagen gebruik gemaakt.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
In de notulen van 12 juni 1911 is dit te lezen: <De gemeenteraad besluit de brandspuit van Soesterberg te beproeven op maandag 19 juni.> Ook is er een bericht over het blussen van een brand bij Wijman (dit moet het latere Café Sport zijn geweest) op 28 februari 1916. Onder de namen van de brandweerlieden komen bekende Soesterbergse namen voor, zoals J. Smienk, H.J. Lensink (pijpleider), G.G. van den Berg (brandwacht), E.J. van Lint (brandwacht – eigenaar van Café De Zwaan, later ’t Zwaantje), G. Stalenhoef (brandwacht), J. Mensink jr (brandwacht), J. Lodder (alarmmaker – eigenaar van Café De Reizende Koopman, het latere Café ’t Centrum van Bertus de Bruin) en H. Tammer Czn (lichtdrager). Voor hun inzet bij deze brand kregen de mannen 40 cent per uur uitbetaald. Alleen de pijpleiders kregen 60 cent. Die hadden kennelijk een functie met meer verantwoordelijkheid.
Nadat ‘enige aanzienlijken’ een stichting hadden opgericht, werd ongeveer in 1880 in het Kamp van Zeist een tehuis gebouwd voor dienstplichtige militairen. Niet bekend of dit tehuis specifiek voor ‘christelijken’ was bestemd – vermoedelijk wel. Onder anderen ds. G. Verrijn Stuart, die van 1889 tot 1893 N.H. predikant was in Soesterberg/Huis ter Heide, leidde hier bijeenkomsten.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
De krant van 6 augustus 1904 meldde dat het militair tehuis in de legerplaats Soesterberg op donderdagavond ca. half 11 binnen een kwartier tot de grond toe was afgebrand, als gevolg van een ongelukje met een petroleumlamp. Niet zeker of dit het oorspronkelijke C.M.T. betrof en of dit tehuis werd herbouwd.
Ten behoeve van het personeel van de Luchtvaart Afdeling werd waarschijnlijk rond 1920 een bescheiden zeskantige muziektent opgezet. Deze stond op een bijna meter hoge sokkel bij de gebouwen aan de westkant, schuin tegenover de grote Onder-officierskazerne.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
De muziektent op het vliegkamp voor de logiesgebouwen. (foto NIMH)
(foto 1) Aanvankelijk waren zes de palen die het dak ondersteunden van dunne onbewerkte boomstammen.
Een van de eerste rijksveldwachters in Soesterberg was Barend Karelsen rond 1850. Een aantal jaren daarna kwam daar een tweede bij, de gebaarde Jacob Nijboer (1844-1925) die op Schoolsteeg 8 woonde (later Schoolweg, later Sterrenbergweg). Hij was rijksveldwachter, jager, boswachter en houtvester in dienst van de domeinen van koningin Emma, en mogelijk daarvoor al van koning Willen III. Problemen waarmee de rijksveldwachters in die tijd regelmatig te maken hadden, waren onder meer stroperij en het illegaal afsteken van heideplaggen, maar ze waren ook druk met moorden en diefstallen.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
Nijboer was een man die in Soesterberg veel ontzag had. Van 1907 tot 1912 was J. Smit ook rijkswachter in dienst bij gemeente Soest die tevens op de Schoolsteeg woonachtig was. Nijboer in dienst als rijkswachter van 1886 tot 1891genoot toen al van zijn pensioen.
De familie van Steijn-Dorrepaal – De familie Tetrode-Van Gildemeester
Boerenhofstede Bloemheuvel
Op de locatie van Egghermonde stond aanvankelijk een oude boerderij met de naam Bloemheuvel. Deze moet al voor 1800 zijn gebouwd. Uit een advertentie van 1854 blijkt dat op het landgoed Bloemheuvel toen een ‘koffijhuis’ was gevestigd, met een paardenstal die ruimte bood aan 250 paarden.
In Huis ten Halve was een publieke verkoping van <de vanouds bekende Boerenhofstede Bloemheuvel> op 22 december 1864. Groot 29 Bunders 87 Roeden 50 ellen. Kadastraal Sectie E nrs. 56 tot en met 69. Niet vermeld wie de nieuwe eigenaar werd, maar in 1867 werd de ‘vroegere uitspanning’ gekocht door houthandelaar Frans (van) Wijnen.
In een advertentie van 22 december 1874 van een verkoping op Wallenberg te Zeist werd vermeld dat op “De Bloemheuvel” te Soesterberg op 7 januari 1875 een eikenwal te koop was.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
In 1885 werd de hoeve kennelijk verbouwd of opnieuw gebouwd na een brand. De Gooi & Eemlander van 20 maart 1886 had namelijk dit bericht. <De hoeve ‘Bloemheuvel’ te Soesterberg bij Zeist, voor een jaar nieuw gebouwd, toebehorende aan T. Wijnen, en bewoond door E. Tammer, is met een groot gedeelte van den inboedel een prooi der vlammen geworden. De oorzaak is onbekend. Al het vee werd gered, alleen een hond kwam in de vlammen om. Aan blusschen viel niet re denken.>
Soesterberg had sinds maart 1927 een muziekvereniging, het R.K. Fanfarekorps St. Joseph. Daarnaast was sinds ongeveer 1918 bij de Luchtvaart Afdeling een korps onder de naam ‘Avia’. Dit ensemble trad dikwijls in het dorp op en was nog in 1932 actief. Daarna is er niets meer over te vinden.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Dik Top
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
In de Zeister Courant van 9 oktober 1935 konden de Soesterbergers lezen dat er werd gewerkt aan een neutraal alternatief voor het rooms katholieke muziekkorps. De krant berichtte:
<Door het voorlopig comitee tot het oprichten van een muziekvereniging op neutralen grondslag werd jl. Vrijdagavond in Café ’t Centrum alhier een openbare vergadering belegd. Er waren reeds een 30 tal instrumenten en een grote collectie muziek. De naam zal zijn: ’Soesterbergsche Harmonie.’ Er zijn al 31 leden, onder wie tal van geoefenden. Door de heer Reinsma werd namens St. Joseph de nieuwe vereniging gefeliciteerd.>
De Soester Courant van 11 oktober had een gelijkluidend bericht, met nog wat meer details. Hierin werd vermeld dat de vergadering plaats had in Café ‘t Centrum. Onder de aangemelde leden bevonden zich enige oud-leden van Avia, de voormalige muziekvereniging van de militaire luchtvaart. Voorzitter werd Van de Poel en bestuursleden waren Van de Kamp, Van Laar, G. Mulder en Pastunink. Volgens de krant werd groenteboer Dirk E. Poortinga als directeur gekozen. Dit zal een drukfout of een misverstand zijn geweest, want Poortinga werd de dirigent van het ensemble (zie onder). Directeur werd H. van Luijn (Den Dolder).
De vereniging kwam in de loop van 1936 op gang, dankzij hulp van de Luchtvaart Afdeling. De instrumenten konden namelijk voor een billijke prijs worden gehuurd van de cantine-commissie.
Vooral dankzij de verdiensten van de Friese groenteboer/dirigent Poortinga konden nu ook diegenen die geen lid van de R.K kerk waren in verenigingsverband muziek ten gehore brengen. De mannen van St. Joseph tooiden zich met zwarte petten.
Het Fanfare korps St. Joseph met dirigent J. Wakelkamp in het midden. Rechts van hem met snor Jan Lensink en daar naast Arie Burghout. Jan Gijtenbeek middelste rij rechts.
Of de reden was dat de leden van het nieuwe korps daar maximaal tegen wilden afsteken is niet bekend. In ieder geval kozen zij voor witte hoofddeksels. Dankzij de bezielende leiding van Poortinga kwamen deze muzikanten al spoedig op een zeer respectabel niveau.
Een van de eerste officiële optredens was vermoedelijk tijdens de Oranjefeesten op 29 en 31 augustus (Koninginnedag) 1936. Op maandag 14 december traden ze weer aan.
Een van de eerste openbare optredens van het neutrale korps. Achter vlnr 4 Cees Pastunink, 11 Willem Westra. Midden vlnr 6 dirigent Poortinga.
In verband met het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard op 7 januari 1937 was het een week lang feest. Op maandag 4 januari 1937 gaf de Harmonie een concert in Huis ten Halve. Daarbij trad ook de gymnastiekvereniging AGAVS op. Het prinselijk paar werd in april 1937 ingehaald in Soest. Het was feest van 15 tot en met zaterdag de 17de. Die avond werd het feest besloten met een fakkeloptocht die ging van de Heideweg tot aan de Koninginnelaan. De drie korpsen Soester Harmonie P.V.O., St. Joseph en de Soesterbergsche Harmonie namen deel. In dezelfde week vierde St. Joseph het 10-jarig bestaan. Bij de receptie in ’t Zwaantje werd de fanfare gefeliciteerd door vertegenwoordigers van hun juigdige concurrent, de Soesterbergsche Harmonie.
Tijdens een concours in Baarn op 29 juni dit jaar t.g.v. de verjaardag van prins Bernhard behaalde de Soesterbergsche Harmonie drie tweede prijzen in de tweede afdeling.
De Harmonie bijna voltallig juni 1938 in Baarn. Achter: Geurt Dusschoten, Van Appeldoorn, Cees Pastunink, Wim van Vark, … ?
Daarvoor: A. Mulder, voorzitter Oranje Vereniging, Andries van der Bij, Jan de Jager, Joop Brouwer, Willem Westra, Chr. Tabbert, …?, Wim Haremans, Klein.
Zittend: Steltman(?), Van de Kamp, Van Oosten(?), Hendrik Pastunink, dirigent Dirk Poortinga, G. van Luijn sr., Van de Poel, Van Laar.
Op de grond: Romijn(?), Van de Kamp jr. 1, Jan Goor, Van Luijn jr., Van de Kamp jr. 2, Tjeerd de Vries, Johan Stasse.
Andries Stemerding die in de oorlog werd gefusilleerd was ook lid.
Op 28 juli werd het tweede zomerconcert gegeven. Hieraan namen de Soesterbergsche Harmonie deel o.l.v. D. E. Poortinga en de R.K. zangvereniging Caecilia o.l.v. A. E. Wegman.
De nieuwe burgemeester mr. W.A.L. Visser werd op de ochtend van 3 augustus in Soesterberg ingehaald. De feestoptocht trok door het dorp, voorafgegaan door de lokale muziekkorpsen. Daarna werd de gast toegezongen door de schoolkinderen. Om 11 uur kwam de stoet in Soestduinen aan en trok verder naar Soest.
Het seizoen van de zomerconcerten in Soesterberg werd op 2 september besloten met een vierde concert. De muziek werd voortgebracht door de Soesterbergsche Harmonie en het Soesterbergsch Mannenkoor. De krant vermeldde niet op welke locatie dit plaatsvond.
Op 15 september werd de burgemeester om kwart voor 7 afgehaald bij Café Sport door de Soesterbergsche Harmonie. Daar vandaan werd hij naar Huis ten Halve begeleid. De Soesterbergse verenigingen waren aldaar opgesteld met hun vaandels en vlaggen. In de zaal van Huis ten Halve gaf de burgemeester een receptie om de inwoners met hem te laten kennismaken. Het R.K. Jeugdorkest van G. Rooda gaf er een concert.
In 1938 werd op donderdag 6 januari in Huis ten Halve voor een volle zaal de jaarlijkse feestavond gevierd met een concert. Onder leiding van Poortinga werden o.m. de mars ‘Emma’ van Van de Leest, ‘La Dame de Coeur’ van Duval en de ‘Regimentsdochter’ van Kessels gespeeld. Men maakte zich enige zorgen, omdat de instrumenten in februari moesten worden teruggegeven aan de Luchtvaart Afdeling.
Reeds na korte tijd werd door menige Soesterberger beweerd (vermoedelijk in hoofdzaak door ‘neutraal gezinden’ en protestanten) dat de mannen met de witte petten veel beter speelden dan hun concurrenten met de zwarte petten. Bijzonder is in ieder geval dat Poortinga als autodidact al na zeer korte tijd met zijn ensemble minstens even grote successen boekte als – zo niet groter dan – hun concurrent St. Joseph, dat werd geleid door de professionele J. Wakelkamp die ook een orkest in Amersfoort leidde.
Prinses Beatrix werd geboren op 31 januari. Dit feit werd ’s morgens vroeg in Soesterberg aangekondigd door de sirene van de brandweer. Overal werden vlaggen uitgestoken. De schoolkinderen kregen vrij en reeds in de loop van de ochtend marcheerde de Soesterbergsche Harmonie spelend door het dorp.
Voor het nijpende instrumentenprobleem was een oplossing gevonden, want op 1 aprilhield de Harmonie vanaf de Banningstraat een muzikale rondgang door het dorp om het feit te vieren dat eigen instrumenten waren verkregen. Daarna was er een bijeenkomst in ‘t Zwaantje, waarbij de nieuw aangekochte instrumenten aan het publiek werden getoond. Gérant Mennicken bedankte de firma Vereyt in Utrecht, omdat de instrumenten waren geleverd nog voordat het gehele verschuldigde bedrag bijeen was. De heer Van Luijn memoreerde dat de Harmonie 2,5 jaar geleden was opgericht met medewerking van de Luchtvaart Afdeling (L.V.A.).
Tijdens de viering van het zilveren jubileum van de L.V.A. in juni/juli 1938 waren er allerlei feestelijkheden in het dorp. Daarbij werd ook reclame gemaakt voor de nog jonge Soesterbergsche Harmonie.
Met de vrachtwagen van melkboer en kolenhandelaar Herman Vos werd in de zomer van 1938 reclame gemaakt voor de ’Harmonie’.
Op 1 juli traden de beide lokale korpsen aan op het vliegkamp. St. Joseph speelde bij hangar 22 en de Harmonie verspreidde vrolijke tonen vanuit de muziektent die sinds lange tijd stond bij de grote logiesgebouwen.
Vliegbasis Soesterberg muziektent
Onderdeel van de Oranjeviering eind augustus was een wedstrijd voor kinderen met versierde fietsen als speciale attractie. De keuring en de prijsuitreiking vonden plaats bij Egghermonde. Daarna volgde een optocht met de fleurige tweewielers door het dorp waarbij de Poortinga’s mannen pittige marsmuziek ten gehore brachten.
Op 6 september, bij de viering van het 40-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina, zorgde de Harmonie voor een reveille en later op de dag werd door de Harmonie deelgenomen aan een concours in de open lucht. Er moesten 10 muzieknummers worden uitgevoerd (locatie niet vermeld).
Ontheffing op de winkelsluitingswet werd door B&W verleend i.v.m. een bazaar die de Harmonie hield op 29 en 30 september en 1 oktober 1938 in Huis ten Halve. De Soester Courant van 18 december 1938 meldde dat de Soesterbergsche Harmonie had opgetreden op een feestavond in Huis ten Halve. Men kon over de opvoering tevreden zijn. Ook bij diverse andere gelegenheden deden deze muzikanten een gewaardeerde duit in het zakje.
Dirigent Poortinga leidt zijn korps op het voetbalveld aan de Kampweg.
Op zaterdag 7 oktober 1939 werd nogmaals een bazaar gehouden voor het instrumentenfonds, met daaraan verbonden een grote loterij. Er werden 20.000 loten verkocht. De hoofdprijs was een DKW-motorrijwiel.
Een van de bazaars ten behoeve van het instrumentenfonds in Huis ten Halve.
De Soesterbergse bevolking mocht niet lang van het optreden van de ’Harmonie’ genieten. Zodra de Duitsers in Nederland de baas waren, was het afgelopen met het optreden van onze korpsen. Na verloop van tijd moesten alle vormen van metaal worden ingeleverd. Uit voorzorg werd besloten om de instrumenten te laten ’onderduiken’. Na de bevrijding bleken ze onvindbaar te zijn. Omdat inmiddels ook dirigent Poortinga en andere vooraanstaande leden Soesterberg hadden verlaten, werd de Harmonie geen nieuw leven ingeblazen.
Het Fanfarekorps St. Joseph overleefde de oorlog wel. Dit leeft nog steeds voort in de Muziekvereniging Odeon, die zich al een tijd geleden van het predicaat R.K. heeft ontdaan.
Dirk Eeltje Poortinga
Deze Fries werd geboren in Engwierum (Oost-Dongeradeel) op 25 februari 1901 als enige zoon van Eeltje Poortinga en Minke Wouda.. Hij trouwde op 16 mei 1929 in Oost-Dongeradeel. Zijn vrouw Willemke Houkje Westra werd geboren op 29 oktober 1906 in Achtkarspelen als dochter van Minne Pieters Westra en Joukje Kuipers. Hun zoon Eeltje (Eelko) werd geboren op 29 april 1930 in Oost-Dongeradeel. Hij was hun enige kind.
In zijn geboorteplaats Engwierum had Poortinga eerst een ‘fouragehandel’. Dit was waarschijnlijk een gewone groentezaak. Op Banningstraat 52 in Soesterberg, waar eerder E. Blaauwendraad een melkzaak had gehad, vestigde Poortinga zich voorjaar 1933. Een advertentie in een krant van 18 maart 1933: <Groot- en kleinhandel in aardappelen, rapen enz. Speciaal Friesche producten. Friesche kleipoters.> Op 5 april adverteerde Poortinga met: <Prijzen beneden elke concurrentie.> Deze nieuwe middenstander in Soesterberg was al in december 1933 actief als dirigent van een Fries zangkoortje in Soest, dat meerdere keren optrad, zoals in februari en november 1934 en in februari 1935 in Hotel Eemland bij de jaarlijkse feestavonden van ‘Frysk Selskip Frejonskip en Ienfâld to Soest’.
In april 1934 verhuisde Poortinga van Banningstraat 52 naar Postweg 47.
Dirk Poortinga rechts met zijn vrouw en zoon voor hun nieuwe zaak op Postweg 47. Links mogelijk zijn schoonvader.
Aardappels waren kennelijk nog zijn specialiteit. In het adresboek van 1937 stond hij namelijk genoteerd als aardappelenkoopman. In november dat jaar verhuisde hij met vrouw en zoon van Postweg 47 naar Banningstraat 104.
Poortinga werd in Soest uitgeschreven op 27 oktober 1943 wegens verhuizing naar Breukelen Sint Pieters, Heerenweg 30. Hij begon samen met zijn vrouw een zeilschool in Breukelerveen. Nadat zij deze hadden afgewikkeld, lieten zij een bungalow bouwen in Twijzelerheide in Friesland. Hun enige zoon Eelco werd opgeleid als scheepswerktuigkundige.
Dirk vertelde in latere jaren kennelijk nooit over zijn muzikale verleden. Zijn schoondochter wist totaal niets over zijn rol als dirigent in Soesterberg, noch over zijn aanleg voor en interesse in muziek. Bescheidenheid of gefrustreerdheid over zijn al te vroeg afgebroken carrière als dirigent? Hij overleed op 24 augustus 1969 aan een hersentumor en werd begraven in Twijzelerheide.
Foto’s collectie Dik Top
Bronnen:
Historische kranten Genealogische gegevens Poortinga via Eddy Habben-Jansen
Heeft u ook mooie foto’s liggen van oud Soesterberg? Mail deze naar ons en wij zullen deze op onze website plaatsen. Ons e-mail adres is info@oudsoesterberg.nl
SPONSORS
Vind u deze website over oud Soesterberg ook zo leuk, geniet u van de oude afbeeldingen van Soesterberg of heeft u via onze site ook oude kennissen of vrienden terug gevonden?
Doe een donatie van € 5,00 en zorg dat deze website nog lang online zal blijven.
