De tent op het vliegkamp
Ten behoeve van het personeel van de Luchtvaart Afdeling werd waarschijnlijk rond 1920 een bescheiden zeskantige muziektent opgezet. Deze stond op een bijna meter hoge sokkel bij de gebouwen aan de westkant, schuin tegenover de grote Onder-officierskazerne.
DIK TOP
Geboren 21 januari 1940
Soesterberg
Auteur van o.a. de volgende boeken,
-SOESTERBERG VAN TOEN TOT NU
-EEN EEUW VLIEGKAMP EN DORP SOESTERBERG
-SOESTERBERG ONS DORP
(foto 1) Aanvankelijk waren zes de palen die het dak ondersteunden van dunne onbewerkte boomstammen.
(foto 2) Later werden ze vervangen door geschaafde palen.
(foto 3) Op de punt van het dak was het symbool van een primitieve harp gemonteerd. Er is niet veel bekend over concerten die hier werden gegeven. Hoogstwaarschijnlijk liet het orkest van de L.V.A. ‘Avia’ dat in 1917 werd opgericht hier meerdere malen van zich horen. Dit ensemble werd in 1933 opgeheven. (zie artikel over de militaire muziekkorpsen) Bij de feestelijkheden rond de viering van 25 jaar L.V.A. op 1 juli 1938 was in de krant te lezen dat de Soesterbergsche Harmonie in deze muziektent optrad. Deze tent bleef tijdens de bezettingsjaren aanvankelijk onaangeroerd – zoals bekend hadden en hebben de Duitsers grote interesse voor muziek, en vooral als deze militair getint is – maar het bouwseltje verdween op den duur waarschijnlijk toch als gevolg van het oorlogsgeweld.
De tent in het dorp
Bij de Batenburglaan
In november 1930 trok de Gemeente Soest 1000,- gulden uit voor de plaatsing van een (vaste) muziektent in Soesterberg. Het bestuur van de VVV ‘Soesterbergs Bloei’ liet in maart 1931 weten dat volgens hen de beste plaats voor de tent was aan het einde van de Postweg, voorbij de laatste woningen. Na veel discussie in de gemeenteraad werd in mei 1931 besloten de vaste muziektent in het Rosarium (het pleintje tegenover het gemeentehuis in Soest) die reeds was afgebroken naar Soesterberg te verplaatsen. Dit karwei werd voor 200,- gulden uitgevoerd door M. Hornsveld. De Soester meldde op 18 juli dat in die week een vaste muziektent was ‘opgeslagen’ bij Theehuis Soesterdal, <welke als een aanwinst voor deze plaats beschouwd kan worden.> Voor Soest werd een verplaatsbare muziektent aangeschaft (zie voetnoot).
De muziektent in Soesterberg werd inderdaad opgezet op het terrein aan het einde van de Postweg, op de hoek van de Batenburglaan, tegenover Theehuis Soesterdal. Het eerste concert werd er gegeven op dinsdag 5 augustus 1931 om 20 uur door de harmonie Patiëntia Vincit Omnia uit Soest. Dit korps had dezelfde nummers al twee dagen eerder in Soest opgevoerd. (foto 4)
In april 1932 werd in de notulen van Soest genoteerd dat schilderen van de muziektent in Soesterberg als nodig werd beschouwd. Op dinsdag 5 juli om 20 uur gaf de R.K. muziekvereniging St. Jozeph hier een concert. Er werden 9 nummers gespeeld. Dit werd herhaald in Soest op 11 juli. Ook op Koninginnedag, 31 augustus liet St. Jozeph van zich horen in deze muziektent van 8 tot 10 uur ‘s avonds.
In oktober 1932 werd in de gemeente besproken dat reparaties aan de muziektent moesten worden uitgevoerd. Omdat de tent een trekpleister was gebleken voor spelende jongens en meisjes, stelde de Soesterberger C. van Dam voor om een trap aan te brengen die kon worden ingeschoven en losgemaakt, waarmee vernieling door de jeugd voorkomen zou kunnen worden.
St. Jozeph gaf op maandag 26 juni 1933 om 8 uur in de avond een concert in de muziektent in verband met de viering van 20 jaar L.V.A. en ook weer op 19 juli. Het laatste concert in deze muziektent waar de kranten melding van maakten, werd ook weer gegeven door St. Jozeph op maandag 28 augustus 1933.
Notulen 1934 pag. 128: <…besloten de technische ambtenaar op te dragen een kostenberekening in te dienen voor het weder terugplaatsen van de bestaande muziektent, thans te Soesterberg, naar de hoek van het Rosarium op advies van de Commissie Openbare Werken. Kosten f 450,-.> Het bestuur van St. Jozeph vroeg de gemeente waar ze hun concert van 12 juli konden houden omdat de muziektent naar Soest was verplaatst. Uit het voorgaande blijkt niet duidelijk waar de muziektent uit Soesterberg terecht kwam. Maar de verplaatsingen gingen door.
Aan de Kampweg
In de Soester Courant van 31 januari 1936 kon men lezen: <…. terwijl de gemeente dan de muziektent van Soesterberg daarop overplaatsen zal en zorgen voor verbetering van terrein en afrastering.> (niet vermeld welk terrein, maar uit latere berichten blijkt dat dit was gelegen aan de Kampweg).In de notulen van 1936 werd aangegeven dat St. Jozeph verzocht de muziektent zo snel mogelijk te plaatsen, liefst vóór 11 mei vanwege te houden repetities. Dat hiermee Soesterberg inderdaad weer een muziektent had gekregen blijkt uit de notulen van 16 juli 1937, waarin is te lezen dat Van de Berg er de aandacht op had gevestigd dat de muziektent te Soesterberg verveloos was. De tent was achthoekig.
De Soester Courant van 30 juli 1937 maakte een en ander duidelijk. Donderdag jl. had St. Jozeph met dirigent J. Wakelkamp samen met het Soesterbergsch Gemengd Koor de eerste muziek- en zanguitvoering gegeven in de muziektent op het terrein aan de Kampweg. Mennicken van ‘t Zwaantje had belangeloos gezorgd voor een flink aantal stoeltjes. Dit concert viel gedeeltelijk in het water. In verband met de Oranjefeesten op Koninginnedag dinsdag 31 augustus werd om 19 uur een concert gehouden in de muziektent (tegenover ‘t Zwaantje) in combinatie met een openlucht bioscoop. (foto 5)
Het Amersfoortsch Dagblad van 9 augustus 1939 meldde dat op de nationale feestdag 5 augustus om 20 uur in de muziektent [aan de Kampweg] een concert was gegeven door het Soesterbergsch Mannenkoor en St. Jozeph. Daarna was er een fakkeloptocht naar de Batenburglaan. Daar werd het vreugdevuur ontstoken. Dit brandde goed, ondanks dat het begon te regenen. (luchtfoto 6)
De in 1935 opgerichte Soesterbergsche Harmonie met als dirigent groenteboer Dirk Poortinga trad ook enige keren aan in de muziektent aan de Kampweg. (foto 7)
De tent overleefde de bezettingsjaren op deze plek. Op 31 augustus 1945 werd in de Soester Courant bekend gemaakt dat de muziektent in Soesterberg geheel zou worden opgeknapt. De inwoners werden aangemaand om er voor zorg te dragen dat hun kinderen niet meer in, op of bij de tent zouden spelen. Dit gebeurde inderdaad vrijwel dagelijks. De jongens uit de buurt voetbalden er veelvuldig. De eerste tijd niet met een bal, omdat die zo kort na de oorlog vrijwel niet te koop waren. Zij vonden een andere oplossing: lege olieblikken die in grote hoeveelheden lagen in de open bergruimte naast de garage van Spaan op nog geen honderd meter afstand. Als na verloop van tijd door de trappen van de ‘voetballers’ zo’n blik zwaar was ingedeukt – geen nood, er werd een nieuw blik gehaald. Om de jeugd op afstand te houden, werd door gemeentewerker Lou Berg omstreeks 1946 een twee meter breed en een spade diep pad gegraven van de berm van de Kampweg naar het terrein van de tent – een stuk van ongeveer 30 meter waar aan weerszijden de wilde bramenstruiken en bremstruiken bleven staan. Hij monteerde ook een afrastering met prikkeldraad, met daarin een hek met slot en een bordje met VERBODEN TOEGANG. Dit kon echter niet verhinderen dat het terrein rond de tent met gras en veel bremstruiken voor de jeugd in de buurt een aantrekkelijk speeloord bleef. Vooral de ruimte onder de vloer, die ongeveer een meter hoog was. Daar lagen onder meer enorme bergen haar, afkomstig van buurman kapper Harmsen. De bremstruiken leverden elk voorjaar een weelde aan diep gele bloemen op.
Op Koninginnedag, zaterdag 31 augustus werd om 20 uur door St. Jozeph een concert gegeven in de muziektent op deze locatie. Dit werd gevolgd door een optocht met fakkels en lampionnen. «Op maandagochtend [1 september] werden de schoolkinderen door de Oranje Vereniging getracteerd en toegesproken door de voorzitter, de heer Wegman. Des avonds gaf de harmonie St. Jozeph een concert in de muziektent aan de Kampweg, waarnaar met onverdeelde aandacht werd geluisterd.» (Soester Courant 5 september 1947). Dit was waarschijnlijk dezelfde keer toen een goochelaar in de muziektent voor de kinderen van de lagere scholen optrad.
Bij Huis ten Halve
Nadat Huis ten Halve in 1947 Katholiek Militair Tehuis was geworden, werd omstreeks 1949 de muziektent bij de Kampweg afgebroken en links naast Huis ten Halve weer opgebouwd. (foto 8) Aldaar werd er ook overwegend op de Koninginnedagen (toen op 30 april) en de viering van de bevrijding op 5 mei gebruik van gemaakt. De leerlingen van de drie lagere scholen werden er verzameld om vaderlandse liederen te zingen onder de bekwame leiding van het hoofd van de R.K. school A. Wegman.
Terug naar de Kampweg in een andere gedaante
Waarschijnlijk eind jaren ’50 werd de muziektent opnieuw afgebroken. Van de onderdelen werd een gesloten oefenlokaal gebouwd voor St. Jozeph. Dit kwam weer op de Kampweg, tegenover de woning van Henk Kastelijn op nummer 4 – niet meer dan een steenworp van de eerdere locatie. In deze ruimte werd jaren lang ijverig geoefend.
(foto 9 en 10) Een enkele keer traden de meisjes van de drumband op bij het oefenlokaal op de Kampweg. (foto 11)
Uiteindelijk op 9 september 1978 werd dit lokaaltje afgebroken en de resten ervan verbrand. (foto 12)
Noot. In Soest stond al in 1927 (of eerder) een muziektent op het Rosarium tegenover het gemeentehuis, dicht tegen de Steenhoffstraat. Concerten in deze tent werden verstoord door de herrie van het auto- en treinverkeer. Daarom werden in 1929 allerlei oplossingen in de gemeenteraad besproken, waaronder verplaatsing naar de achterhoek van het Rosarium, waarbij tevens drie van de wanden dichtgemaakt konden worden. Deze verhuizing zou 1200 gulden kosten – een veel te hoog bedrag. Ook werd geopperd om de tent op te zetten op het veel rustiger Julianaplein, maar dat vond men te dicht bij Baarn. Bovendien kwamen de bewoners van dit plein tegen deze plannen in opstand. Een alternatief was de aanschaf van een verplaatsbare muziektent. De verhuizing hiervan zou echter iedere keer tussen de 100 en 150 gulden gaan kosten. Toch werd een verplaatsbare tent aangeschaft. Over de beste locatie werd voortdurend gediscussieerd en geschreven. In april 1931 werd bekend gemaakt dat de tent zou komen te staan op het Julianaplein, in mei werd de Schrikslaan genoemd en in juni werd vermeld dat de tent op de Torenstraat stond (eveneens in juni 1933). De Soester van 12 mei 1934 meldde dat de muziektent die tegenover de N.H. Kerk stond werd afgebroken en verplaatst naar het Rosarium. Het werk was reeds begonnen. Van den Bremer had voorgesteld om de muziektent op te zetten op de Eng, op de grond waar de nieuwe Engendaelschool zou worden gebouwd.
Bronnen:
Historische kranten Persoonlijke herinneringen